114 Madde ile DHBT Konu Özeti (Hap Bilgiler)

1- Gazve ve Seriyye: peygamberin bulunduğu savaşlara denir. Seriyye ise bizzat katılmadığı sahabeleri görevlendirdiği birliklerdir
2- İlk mescid Kuba mescididir.
3- Kuranı çoğaltan grubun başkanı zeyd b. sabittir.
4- Sebut tıval ( yedi uzun sure ): Bakara,Ali İmran, Nisa, Maide,Enam ve Enfal sureleridir.
5- Vücuh: Lafızları aynı, manaları farklı olan kelimelere denir.
6- İlhadi tefsir: Kuran ve sünnetin açık hükümlerine aykırı tefsirlere denir.
7- Burhanı Limmi: Müessirden esere ya da kanunlardan hadiselere götüren delillerdir.
8- Ahdi atik:Tevrat / Ahdi Cedid: İncil
9- Tevrat: Kanun,Öğreti demek
10- İncil : Müjde demek
11- Berzah: ölümden Mahşerdeki dirilişe kadar süren hayat kabir/Berzah hayatıdır.
12- Küsuf: güneş tutulma namazı/ Husuf: ay tutulma namazı
13- Peygamberin vefatından sonra sahabiler Sakifetü beni saide denilen yerde Hz. Ebu bekire biat etti.
14- Dehriyyun: zaman ve maddenin ebediliğini savunanlar.
15- Mezheb: bir dinin bilginleri arasındaki yorum farklılıklarından meydana gelen görüş farklılıklarıdır.
16- Medinede inen son sure Nasr suresidir.
17- Ayet: Alamet,nişan,ibret,emri acip,burhan ve delil manasına gelir.
18- Aksamul kuran: Kurandaki yeminlerdir.
19- İtikadi mezhepler:selefiyye,maturidiyye ve eşariyyedir.
20- Halkulkuran:kuranın mahluk olup olmadığı tartışmasıdır.
21- Mutezilenin kurucusu:vasıl b. Ata
22- Cebriyyenin kurucusu: Cehm b. Safvandır. İnsan fiillerinde hür değildir.
23- Kaderiye:Kurucusu,Mabed el-Cühenidir.kaderi inkar ederler,insan fiillerinde hürdür.
24- Hükmü itibarıyla hac çeşitleri:Farz,Vacip ve Nafile hac
25- Edası itibarıyla hac çeşitleri:Kıran,Temettü ve İfrad haccı
26- Afaki;Mikat sınırları dışında oturan kişiler için kullanılır.
27- Teyamun;Tavafı kabenin sağından yapmaktır.
28- Izdıba:Omuzlara alınan ridanın bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuz üzerine atarak sağ omuzu ve sağ kolu açıkta bırakmak. 29-Remel:Koşmaksızın çalımlı ve süratli yürümek
30- Hıll;Harem ile mikat arasındaki bölgedir.
31- Eyyamı Mina: Zilhiccenin 10,11,12 ve 13. günleridir.
32- Ziyaret tavafı haccın farz olan tavafıdır.
33- Tehallül:İhram yasaklarının sona ermesidir.tehallülü evvelden sonra cinsel ilişki yasağı devam eder,bu yasak tehallülü sani ile kalkar.
34- İhsar:Hac veya umre için ihrama giren kimsenin elinde olmayan bir sebeble ihramdan çıkmasıdır.
35- İstihlaf:namazda abdesti bozulan imamın yerine cemaatten birini geçirmesidir.
36- Kerrubiyyun:Arşın etrafında bulunan meleklere denir.
37- Müşkilül kuran: Aralarında tenakuz ve ihtilaf olduğu zanndilen ayetlere denir.
38- Nefri evvel:Bayramın 3. günü minadan ayrılmaya denir.
39- Revatip: 5 vakit namaza bağlı olarak kılınan nafile namaz; regaip ise 5 vakit namaza bağlı olmaksızın kılınan namazlara denir.
40- Vatanı sükna: 15 günden az kalmak üzere gidilen yer. vatanı ikame:15 günden fazla kalınacak yer; vatanı asli;kişinin doğup büyüdüğü,yerleştiği yer.
41- Eyyamı bid. Kameri ayların 13,14 ve 15. günleri oruçla geçirmek.
42- Ehli kıble: kabeye doğru namaz kılmanın farz olduğunu kabul edenler için kullanılır.
43- Mukarrebun-İlliyyun: Daima Allahı tesbih eden ve anan, Allaha çok yakın ve onun katında şerefli mevkii bulunan melekler.
44- İcaz:Kuranın özlü oluşu, kelime ve cümlelerin derin ve eşsiz anlamlartaşımasıdır. 45-Besmele ile başlamayan sure Tevbe suresidir.
46- Sebul Mesani (tekrarlanan 7 ayet) Fatiha suresidir.
47- Elmalılı Hamdi Yazır: Hak dini Kuran Dili adlı tefsiri var.
48- Zelletülkari: kıraat okuyuş hatalarıdır.
49- Kavme:Rukudan doğrulmaktır.
50- Kabenin 4 rüknü:1) Rüknü haceri esved, 2)Rüknü Yemani, 3) Rüknü Iraki, 4)Rüknü Şami. 51-Mültezem:Kabenin kapısı ile haceri esved arasındaki yerdir.

52- Cemrelerin mekkeden minaya doğru sıralanışı: Cemrei ula, cemrei vusta ve cemrei akabedir.
53- Metaf: tavaf yapılan alan.
54- İhcac: hac için bedel tutmaya denir.
55- Farz olan Ziyaret(İfaza) tavafının son vakti ömrün sonuna kadar devam eder.
56- Kütübü sitte:Buhari-Müslim-Ebu Davud-Tirmizi-İbn Mace- Nesai .
57- İlk fıkh usulü kitab imam şafiye ait olan er risaledir. imam şafinin eski görüşlerini ihtiva eden eseri hucce’dir.son görüşleri ise Ümm adlı eserindedir.
58- Muvatta, imam malike aittir. müsned ise ahmed b. hanbele aittir.
59- Cami:İbadet, muamelat ve ukûbata dair hadislerin yanı sıra, Kur’an-ı Kerimin fazileti, yaratılış, menâkıb ve benzeri konuları ihtiva eden hadis mecmualarıdır.
60- Sünen:Bu hadis mecmuaları, tahâret (temizlik)’ten vasiyete kadar olan bütün ibadet ve İslâm hukuku ile ilgili hadisleri ihtiva eden kitaplardır.
61- Musannef:tabiin döneminden sonra gelen neslin hadisleri konularına göre ayırıp, belirli bir düzen içinde yazmaya başlamaları ile yeni bir hadis kitabı türü ortaya çıkmıştır. Bu tür eserlere ‘musannaf’ denir.
62- Nizamiye medreseleri selçuklu sultanı Alparslan zamanında kuruldu ve yaygınlaştı. 63-Mevkuf hadis: isnadı sahabede biten hadislere denir.
64- Merfu hadis: isnadı peygamberde biten hadisler
65- Maktu hadis: İsnadı tabiinde biten hadisler. 66-Mebsut, İmam Serahsinin eseridir.
67- Bir kimsenin kıra gömüp hatırlamadığı mala malı dımar denir.
68- Zevaid sünnet:Hz. Peygamber (s.a.v.)’ in bir insan olmasıitibariyle yaptığı,
69- Secavend: Ayetlerde durulması ve geçilmesini belirleyen işaretlere denir.
70- Taabbudi:manası sadece Allah tarafından bilinen emirler.
71- Ahîlerin el kitabı olan ve daha çok ahlaki kurallar ve psikolojik öğretiler içeren eserlere fütüvvetname denir.
72- Garibul hadis: Hadis lügati niteliğindeki eserlere verilen isimdir.
73- Ahbar: Tevratı ve hükümlerini iyi bilen yahudi alimleri.
74- Ahkamul kuran: İbadet, mualemet,keffaret ve ukubat ile ilgili ayetlerin yorumunu konu edinen bilim dalıdır.
75- Aksamul kuran:Kuranda geçen yeminleri konu edinir.
76- Celse: İki secde arası oturuş.
77- Emsalul kuran: Kuranın meselleri.
78- Fevat: hac vazifesini yapan kimsenin süresi içinde arafe vakfesine yetişememesi.
79- Garibulhadis: hadislerdeki anlaşılması zor ve ancak sahanın uzmanları tarafından anlaşılabilen kelimelere denir.
80- Garibul Kuran: Tefsirde anlaşılması zor olan kelimeleri konu edinir.ilmin öncüsü Abdullah b. abbastır.
81- Kütübi tisa: Kütübü sitteye 3 ilave eserle oluşur.bunlar Dariminin süneni, imam malikin muvattası ve ahmed b. hanbelin müsnedi+ yukarda sayılan 6 kitap.
82- Mişna: Tevratın hükümlerini açıklayan şifahi beyanların yazıya geçirilmiş şeklidir. Miun: ayet sayısı 100 den fazla olan sureler.
83- Talmud: sözlü tevratın yazıya geçirilmiş şekli olan mişna üzerine yapılmış tefsir ve yorumlardır.
84- İşari tefsir: tasavvufi tefsir.
85- Telfik, değişik mezheplerin görüşlerinden faydalanmak.
86- Yemini lağv: bir şeyin öyle olduğu zannedilerek ya da ağız alışkanlığıyla yapılan yeminlerdir. keffaret gerekmez.
– Yemini ğamus: yalan yere, bile bile yapılan yemin.
– Yemini münakid: mümkün olan ve geleceğe yönelik bir şeyi yapmak veya yapmamak üzere yapılan yemindir. bu yeminin keffareti 10 fakiri doyurmak veya giydirmek veya köle azat etmektir. buna gücü yetmeyen kimse 3 gün peşpeşe oruç tutar.
87- Zelle: Peygamber hataları.
88- Hanefide isfar yani sabah namazını ortalık aydınlandıktan sonra kılmak müstehaptır
89- Ebu hanifeye göre huruç bi sunih yani namazdan kendi fiili ile çıkmak rukundür.
90- Ezan okunurken her cümle arasında biraz beklenir ve ikinci cümlede ses biraz yükseltilir. buna teressül veya irtisal denir.kamet ise duraklama yapılmaksızın seri okunur. buna hedir denir.
91- Muhazatün Nisa: kadınların erkeklerle aynı safta veya hizada bulunmasıdır.
92- Kefeni sünnet: Erkek için Kamis,izar ve lifafe;kadınlar için bunlarla birlikte baş ve göğüs örtüsüdür.
93- Kefeni kifayet:erkek için izar ve lifafe ve kadın için bir de başörtüsüdür.
94- Kefeni zaruret ise tek parça beze sarılmak. 95-Nema: Zekatın şartlarından olan nema malın artıcı nitelikte olmasıdır.
96- Havelanül havl :Malın üzerinden bir kameri yıl geçmesidir.
97- Nisab:Altında 20 miskal:85 gram; Gümüşte 200 dirhem:595 gram; hayvanlarda 5 deve;30 sığır ve 40 koyundur.
98- Rikaz:yer altındai maden, define hazine gibi şeyler için kullanılır.
99- İhramın Rükunleri: Niyet ve telbiyedir.
100-Haccın farzları ihram,arafat vakfesi ve ziyaret(ifaza) tavafıdır.

101-Remyi cimar:Şeytan taşlama işlemi.
102-ilk tehallül: Cinsel ilişki dışında yasaklar kalkar. saçların traş edilmesiyle başlar.ikinci tehallülde ise cinsel ilişki dahil tüm yasaklar kalkar.ziyaret tavafının yapılmasıyla olur.
103-Umrenin farzları ihram ve tavaftır.
104-Sahih ilmam: Umre ile hac arasında herhangi bir sebeble memlekete dönmek.
105-Hedy:hac ve umre menasikiyle ilgili kesilen kurbana denir.Kurban bayramı dolayısıyla kesilene ise udhiyye denir.
106-Cinayet:İhramlıyken harem bölgesinde yapılması yasak olan şeylerin yapılmasına denir.
107-Rici talak: kocaya yeni bir nikaha ihtiyaç olmadan boşadığı karısına dönme imkanı veren boşama türüdür.
108-Bain talak: kocaya boşadığı eşine ancak yeni bir nikahla dönme imkanı veren boşama şeklidir.
109-Karşılıklı rıza ile boşanmaya muhalea veya hul denir.
110- Mahkemeye boşanma için başvurmaya tefrik denir.
111- Lian: karısına zina etti deyip bunu ispat edemeyen karı kocanın karşılıklı lanetleşmesididr.
112- İLa: Kocanın 4 ay veya daha fazla karısına yaklaşmayacağına yemin etmesi, adamasıdır. 113-Lukata:buluntu mal.
114- Tanah:yahudilikteki yazılı dini edebiyattır.